Veel goed nieuws voor mensen met autisme die hun rijbewijs wil behalen: de extra rijtest is niet langer verplicht voor de hele doelgroep. Rijscholen moeten meer ‘autismevriendelijke’ opleidingen gaan aanbieden. En er wordt gezocht naar een mogelijk alternatief voor de huidige – omstreden – medische keuringen door psychiaters.
Binnenkort bepalen door het CBR geselecteerde psychiaters of iemand met autisme wel of geen extra rijtest moet doen. Dit stellen zij vast tijdens de verplichte medische keuring voor rijexamen-kandidaten met autisme. Op dit moment is de extra rijtest nog verplicht voor álle kandidaten met autisme.
Dit staat in een recente brief van minister Van Nieuwenhuizen (VVD, Infrastructuur en Waterstaat) aan de Tweede Kamer. Onduidelijk is op dit moment nog wanneer de nieuwe regeling precies in gaat – waarschijnlijk ergens deze zomer. De minister bespreekt binnenkort met het CBR wat dit betekent voor mensen met autisme die op de korte termijn een rijtest moeten doen.
‘Alle drempels van tafel’
De Kamerbrief is een reactie van de minister op een onlangs verschenen rapport van de Gezondheidsraad. De Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) is blij met afschaffing van de verplichte rijtest voor de hele doelgroep. ‘Hier hebben wij als vereniging keihard voor gestreden’, zegt NVA-directeur Karol Henke. ‘Gelukkig met dit goede eerste resultaat. Wij gaan door met onze lobby totdat álle onnodige extra drempels voor mensen met autisme van tafel zijn. Ook de medische keuring door een psychiater. Wij willen dat mensen het zelf aan kunnen geven als ze in verband met hun autisme mogelijk problemen verwachten op het gebied van rijvaardigheid. Dit kan al in veel andere landen, bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk. En als mensen medicatie gebruiken, dan moeten ze zich houden aan de regels die daarvoor gelden.’
Alternatief voor psychiater
De Gezondheidsraad wil dat de medische keuring door psychiaters blijft bestaan, zij het in verbeterde vorm. Minister Van Nieuwenhuizen wil de komende periode onderzoeken of er ook alternatieven denkbaar zijn. In de brief aan de Tweede Kamer schrijft zij: ‘Hoewel ik begrijp dat de psychiater de medische kennis heeft om te beoordelen of ASS invloed heeft op de rijgeschiktheid, constateer ik ook dat een keuring door de psychiater leidt tot hoge kosten voor mensen met ASS, terwijl het maar in een zeer beperkt aantal gevallen zo is dat de keuring leidt tot het ongeschikt verklaren van de kandidaat. Ook merk ik op dat een aanzienlijk deel van de kandidaten de procedure niet voltooit. Ik wil bezien of er een alternatief voor de huidige keuring door de psychiater is die de verkeersveiligheid borgt en ook de toegankelijkheid van het rijbewijs vergroot.’
Afhakers
Het aantal ‘afhakers’ met autisme is groot, zo blijkt uit het Gezondheidsraad-rapport. In de periode van 1 juni 2019 tot 15 december 2020 vulden in totaal 7380 mensen op de zogeheten CBR-Gezondheidsverklaring in dat zij autisme hebben. Ruim een kwart staakte in de periode daarna zijn poging om het rijbewijs te behalen, zo blijkt uit het rapport. Van de kandidaten met autisme die wel doorgaan, blijkt de meerderheid volledig rijgeschikt (73%) of beperkt rijgeschikt (24,6%). In totaal wordt 2,4% ongeschikt bevonden.
Gespecialiseerde rij-opleidingen
De Gezondheidsraad adviseert om in het hele land te zorgen voor voldoende ‘autismevriendelijke’ rij-opleidingen. De minister neemt ook dit advies over. De NVA heeft de grote behoefte aan meer gespecialiseerde opleidingen herhaaldelijk onder de aandacht gebracht van onder meer het ministerie, de Gezondheidsraad en het CBR. Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat mensen met autisme meer training nodig hebben, bij voorkeur afgestemd op de doelgroep. ‘De NVA wil autorijscholen die zich gaan specialiseren graag voorlichting geven over autisme’, zegt Henke.
ADHD
Eerder deze maand is de wet al aangepast voor mensen met ADHD. Zij hoeven nu al geen verplichte rijtest meer te doen, behalve als de psychiater dit nodig vindt.
Bron: NVA
